Zirai Don Olayından Korunma Yöntemleri

Ziraai Don Olayından Korunma Yöntemleri

Tarım ürünlerini  Zirai don olayından korumak için çok çeşitli yöntemler uygulanmaktadır. Genel olarak bu konuda 2 yöntem kullanılır:

1- EKİM-DİKİMDEN ÖNCE ALINACAK TEDBİRLER

a- Yer seçimi

Zirai don riski taşıyan bölgelerde mümkün oldukça tarımsal faaliyet yapmaktan kaçınılmalıdır. Eğer tarım yapılması düşünülüyorsa Zirai don a dayanıklı türler seçilmelidir. Vadi tabanlarında, dar havzalarda, çukur bölgelerde dona hassas tarımsal ürünlerin yetiştirilmesinden kaçınılmalıdır.

b- Bitki seçimi, Çeşit Seçimi ve üretimi:

Zirai don riski olan bölgelerimizde daha geç çiçek açan çeşitleri seçmeye dikkat etmeliyiz. Zirai don olayına hassas tarımsal ürünlerin yetiştirildiği yerlerde, don tehlikesi başlamadan önce yabancı otlar temizlenmeli toprak yabancı otlardan arındırılmalıdır, ancak toprak işleme de dahil hiçbir kültürel işlem yapılmamalıdır.

2- EKİM-DİKİMDEN SONRA ALINACAK TEDBİRLER

a- Atmosfere giden radyasyonun durdurulması:

Havaya su buharı püskürtülerek yapay bulut oluşumu (sis) ile atmosfere giden radyasyon engellenir ve sıcaklığın düşmemesi sağlanır

b- Isı yalıtımı:

Isı yalıtımı yöntemi ile Bitkilerin üstü toksik olmayan protein köpükleri ile kaplanır.

c- Havanın karıştırılması:

Geceleri oluşan ısı kaybı topraktan ve bitkilerden 7 – 50 metre yüksekte sıcak bir hava tabakası oluşturur. Yüksek hava basıncında hafifçe ısınan havanın ağır ve soğuk hava tabakası üzerinde birikmesi ile oluşan bu sıcak hava tabakası (inversiyon tabakası) rüzgârmakineleri/ don pervaneleri sayesinde toprağa doğru geri çekilerek sıcak hava ile havalandırma sağlanarak don tehlikesi engellenebilir.

d- Direk hava ve bitki ısıtması:

Tarlanın kenarlarında ateşler yakılarak ısı kaybı engellenmeye çalışılır. Radyasyon yoluyla yeryüzünden atmosfere giden ısı kaybını engellemek için uygun ısıtma ekipmanları kullanılır veya küçük ateşler yakılır.

e- Su uygulaması:

Zirai don olayını engellemede bir yöntem olan üstten sulama veya yağmurlama sulamanın belirgin bir yararı vardır ve çok büyük bir öneme sahiptir. Bu Zirai don olayını engelleme yöntemi sadece üzerindeki buz yükünü taşıyabilecek bitkilerde uygulanabilir.

f- Toprak işleme ve idaresi:

Zirai don zararlarını minimum seviyeye yani en aza indirebilmek için; toprak nemli, yabancı otları arındırılmış, düzeltilmiş ve pekiştirilmiş olmalıdır.

g- Kumlama:

Her sene ince bir kum tabakası Zirai don riski olan alanlara serilir.  Bu serilen İnce kum aynı zamanda buharlaşmayı (kendi bünyesindeki su miktarı çok az olduğundan) en alt seviyeye indirir.

h-Çiçeklenmeyi geciktirme:

İlkbaharda meydana gelen son Zirai don olaylarının sürekli olarak  görüldüğü yerlerde, meyve ağaçlarının çiçeklenme devresinde Zirai don olayından fazla zarar görmesini engellemek için çiçeklenmenin geciktirilmesi amacıyla ağaç dipleri 1 m çapında açılarak kar veya buz kalıpları konulur.

i-Zorlanmış hasat:

Zirai don veya donma sıcaklıkları ile ilgili bir tahmin önceden kullanıcılara ulaştırılmış ise, bölgedeki çiftçilerin olgun meyveleri, sebzeleri ve diğer ürünleri acil olarak toplarlar