‘Yöresel ürünlerde 10 milyar liralık ihracat potansiyeli’

Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, Türkiye’deki yöresel ürünlerin yaklaşık 10 milyar liralık ihracat potansiyeli bulunduğunu bildirdi.

Çandır, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye’de bugün itibarıyla coğrafi işaret almış 189 ürün bulunduğunu, coğrafi işaret tescili için başvuru süreci başlatılan ürün sayısının ise 259 olduğunu söyledi.

Anadolu’da yaklaşık 12 bin yıllık kültürel birikimin mirası olarak günümüze kalan yaklaşık 2 bin 500’ün üzerinde yöresel ürün bulunduğunu anlatan Çandır, bu ürünlerin, yerinde istihdam sağlayan geleneksel üretim biçimleriyle hem yerel ekonomiyi ayakta tutan hem de kültürel zenginlikleri yaşatıp, gelecek kuşaklara aktaran değerli miras olduğunu kaydetti.

Avrupa Birliğinde yöresel ürünlerden milyarlarca avro gelir elde edildiğini belirten Çandır, şöyle konuştu:

“Bu ürünlerin sadece üçüncü dünya ülkelerine ihracat değeri 11,5 milyar avro, AB’nin toplam ihracatı içerisinde ise yüzde 16’lık paya ulaşmıştır. AB’de yöresel ürünler yerinde istihdam ve kırsal kalkınmanın anahtarı, kadın istihdamını artırma ve geliştirme konusunda da en etkin unsurlardan biridir. Kültürel varlığın öncelikli aktarıcısı olan kadınların çalışma alanı olarak büyük önem taşıyan yöresel ürünler, kamu yararı üreten ekonomik faaliyetler arasında da sayılıyor. AB genelinde 2005 yılında 676 coğrafi işaretli tarım ve gıda ürününün satış değerleri 13,3 milyar avro iken, 2010 yılında 872 coğrafi işaretli tarım ve gıda ürünün toplam satış rakamları yaklaşık 16 milyar avrodur. 2016 yılı coğrafi işaretli ürün sayısı bin 362’ye ulaştığında ise toplam satış değeri istatistiki olarak 22 milyar avrodur. Belçika’nın ulusal ve uluslararası pazarlarda 7 adet coğrafi işaretli ürününün satışından elde ettiği gelir yaklaşık 28 milyon avro. Çek Cumhuriyeti 22 ürünle 187 milyon avro, Danimarka 3 ürünle 106 milyon avro, Almanya 68 ürünle 3,4 milyar avro, Yunanistan 86 ürünle 753 milyon avro, İspanya 128 ürünle 869 milyon avro, Fransa 170 ürünle 3 milyar avro, İtalya 193 ürünle 6 milyar avro, Avusturya 13 ürünle 139 milyon avro, İngiltere 33 ürünle 1 milyar avro satış değerlerine sahiptir. ”

– Türkiye’de 10 milyar liralık ihracat potansiyeli

Dünyada bir ürünün yöresel ürün kategorisine girdiğinde, piyasaya değerinin yaklaşık yüzde 20 üzerinde bir rakamla alıcı bulabildiğini ifade eden Çandır, “Ülkemizde Finike portakalı, Malatya kayısısı, Kayseri ve Afyon pastırmaları, Antep baklavası, Aydın inciri, Adana kebabı, Akşehir kirazı, Eskişehir lüle taşı, Pervari balı, Hereke gibi yöresel her biri içerisinde ayrı bir hikaye barındıran halılarımız, bakır işlemelerimiz ve yöresel daha bir çok ünü dünyaya yayılmış ürünlerimizin gerek iç piyasada coğrafi işaret koruması ürünlerin hak ettiği değerde ticari işlem görmesini sağlayacak. Öyle ki ihracatımızda bu yolla 10 milyar lira düzeyinde gelir elde edilebilir.” diye konuştu.

Türkiye’deki yöresel ürünlerin yaklaşık 10 milyar liralık ihracat potansiyeli bulunduğunu vurgulayan ATB Başkanı Çandır, gelecek dönemde yöresel ürünlerin ulusal ve uluslararası ekonomiye kazandırılması amacıyla etkili bir yönetişim sistemi sağlayacak mevzuat çalışmalarının tamamlanması, sadece coğrafi işaretlerle ilgilenen bir enstitünün oluşturularak ulusal düzeyde yönetişimin etkin hale kavuşturulması, ürün düzeyinde yönetişimin artırılması ve denetim sisteminin geliştirilmesi yönünde yönetişim ve lobi çalışmalarının da sürdürüldüğünü bildirdi.

– YÖREX’in katkısı

Antalya’da 2010 yılından bu yana düzenlenen Yöresel Ürünler Fuarı’nın (YÖREX) bu yıl da 26-30 Ekim 2016 tarihlerinde EXPO Center’de düzenleneceğini anımsatan Çandır, “YÖREX, yüzlerce ürünün ekonomiye kazandırılmasına umut oldu. YÖREX ile tarım ve gıda ürünlerinin yanı sıra el sanatları, doğal ürünler, maden ürünleri ve mevzuatta belirtilen şartlar taşıyan sanayi ürünleri hem tanıtılıyor hem de büyük firmalar ile iş bağlantıları sağlanıyor.” diye konuştu.

Çandır, YÖREX’te sadece ürünlerin sergilenmediğini, yöresel ürünlerin varlığını koruyup geliştirme, yöresel ürün üreticilerinin ekonomik gelişmelerine yardımcı olma, yöresel ürünleri koruma altına alan coğrafi işaret tescili ile hukuki düzenlemelerin yaygınlaşması, yerel kalkınmayı, kadın istihdamını destekleme, kırdan kente göçü engelleme ve genç nüfusun yerel ve yöresel ürünleri unutmamasını sağlamanın hedeflendiğini sözlerine ekledi.