Üretici-market fiyatları arasındaki makas kapanmadı

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretici ile market fiyatları arasındaki makasın mart ayında da kapanmadığını belireterek, sürecin hep üretici ve tüketici aleyhine işlediğini vurguladı. Bayraktar, “Üretici ile market fiyat farkı incirde yüzde 516,36’ya kadar çıkıyor. İnciri, yüzde 413,73 ile maydanoz, yüzde 249,45 ile kuru kayısı, yüzde 241,67 ile kuru üzüm, yüzde 232,15 ile limon izliyor.” dedi.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye herkesi yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri yakından takip etmeye devam ettiklerini belirterek, bu çerçevede kamuoyunu doğru bilgilendirmeye devam edeceklerini kaydetti. Mart ayındaki üretici ve market fiyatları arasındaki farkı incelediklerinde, fiyat farkının en fazla kuru incirde yüzde 516,36 ile gerçekleştiğini gördüklerini belirten Bayraktar, şöyle devam etti:

“Ürün grupları itibarıyla baktığımızda ise bu oranın yaş sebze ve meyve içinde maydanozda yüzde 413,73, kurutulmuş ürünlerde incirde yüzde 516,36, baklagillerde nohutta yüzde 206,19, pirinçte yüzde 138,30, zeytinyağında yüzde 82,78 ve hayvansal ürünlerde sütte yüzde 173,91’e kadar çıktığı görülmektedir.

Fiyat farkı salatalıkta yüzde 205,38’i, elmada yüzde 204,32’yi buluyor. Kuru incir 6,2 katı, maydanoz 5,1 katı, kuru kayısı 3,5 katı, kuru üzüm 3,4 katı, limon 3,3 katı fiyatla tüketiciye satılmaktadır. Tüketici bugün üreticide 5 lira 50 kuruş olan kuru inciri markette 33 lira 90 kuruşa, 17 kuruş olan maydanozu 87 kuruşa, 10 lira olan kuru kayısıyı 34 lira 95 kuruşa, 3 lira 60 kuruş olan kuru üzümü 12 lira 30 kuruşa, 91 kuruş olan limonu 3 lira 1 kuruşa, 2 lira 26 kuruş olan nohutu 6 lira 92 kuruşa, 1 lira 4 kuruş olan salatalığı 3 lira 19 kuruşa, 1 lira 5 kuruş olan elmayı 3 lira 20 kuruşa, 1 lira olan bir adet marulu 2 lira 93 kuruşa, 3 lira 10 kuruş olan kuru fasulyeyi 9 lira 3 kuruşa, 1 lira 50 kuruş olan karnabaharı 4 lira 24 kuruşa, 92 kuruş olan lahanayı 2 lira 54 kuruşa, 1 lira 15 kuruş olan sütü 3 lira 15 kuruşa almaktadır. Bunu izah etmek mümkün değildir. Üreticiden aldığınız bir ürünün üzerine ne koyarsanız koyun fiyat 6,2 kata çıkmaz. Bunun adı fahiş kardır.”

MARKETTE EN ÇOK KABAĞIN FİYATI DÜŞTÜ

Mart ayında market fiyatlarında nohut, yeşil mercimek, pirinç, süt, toz şeker ve yumurta fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 32,43 oran ile en fazla kabakta görüldüğünü belirten Bayraktar, “Kabaktaki fiyat düşüşünü yüzde 27,99 ile yeşil soğan, yüzde 27,65 ile salatalık, yüzde 20,43 ile patlıcan, yüzde 9,81 ile maydanoz izlemiştir. Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 53,92 oran ile lahanada görülmüştür. Lahanadaki fiyat artışını yüzde 38,93 ile sivri biber, yüzde 32,44 ile kuru incir, yüzde 22,05 ile karnabahar, yüzde 21,88 ile portakal, yüzde 11,75 ile marul, yüzde 7,95 ile ıspanak fiyat artışları takip etmiştir.” dedi.

ÜRETİCİ FİYATLARI VE FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN NEDENLERİ

Mart ayında üretici fiyatlarında elma, maydanoz, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru incir, süt ve zeytinyağı fiyatlarında değişim olmazken, fiyatı en fazla düşen ürünün yüzde 41,28 oran ile salatalık olduğunu vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:

“Salatalıktaki fiyat düşüşünü yüzde 41,17 oran ile kabak, yüzde 33,83 ile patlıcan, yüzde 23,31 ile yeşil soğan, yüzde 10 ile Antep fıstığı, yüzde 9,09 ile kuru kayısı, yüzde 8,59 ile limon izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 115,52 oran ile portakalda görüldü. Portakaldaki fiyat artışını yüzde 111,15 ile lahana, yüzde 50 ile karnabahar, yüzde 42,82 ile sivri biber, yüzde 26,58 ile marul, yüzde 25,70 ile ıspanak, yüzde 22 ile patates, yüzde 11,08 ile pırasa, yüzde 9,64 ile domates takip etti. Üreticilerde fiyatı artan ürünlere baktığımızda, fiyatı en fazla artan ürün portakal olmuştur. Hasadın sonuna geline portakalda, daldaki ürün miktarının azlığı fiyatları artırdı. Ürünün büyük bir kısmı üreticinin elinden çıktığı için artan bu fiyatın üreticilerimize yansıdığını söylemek oldukça güçtür. Lahanada hasadın sonu gelinmesiyle birlikte arzda yaşanan daralma fiyatlara yansıdı. Karnabaharda, piyasada bulunun çeşitler geç ekilen çeşitler. Bu çeşitlerin az ekilmesi nedeniyle bu dönemde karnabahar fiyatları arzdaki daralmaya bağlı olarak yükseldi. Sivri biberde ise hasat edilen ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak fiyatlar arttı. Üreticilerde fiyatı düşen ürünlere baktığımızda, fiyatı en fazla düşen ürün salatalık, kabak ve patlıcan oldu. Bu ürünlerde hasat edilen ürün miktarındaki artışın yanı sıra yeterli talebin olmaması da fiyatlarda düşüşe yol açtı.”