Zehirli Mantarları Birbirinden Ayırt Etmeye Yaradığı İddia Edilen Yanlışlar Nelerdir?

Ülkemizde her yıl yağışların arttığı İlkbahar ve Sonbahar aylarında, mantar çeşitliliğinde büyük bir artış oluşmaktadır. İçinde bulunduğumuz Haziran ayı da tam olarak bu dönemlerden birine denk gelmektedir. Mantar çeşitliliğindeki bu artış güzel olduğu kadar içerisinde mantar zehirlenmesi gibi hayatı tehdit eden riskler de barındıran bir durumdur.

Ülkemizde görülen mantar zehirlenmeleri insan yaşamını tehdit eden hatta çoğu zaman ölümlere sebep olan boyutlara ulaşmaktadır. Hemen hemen her sonbahar ve ilkbahar mevsiminde ülkemizin farklı bölgelerinde ortaya çıkan zehirlenmeleri medya kaynaklarında sıklıkla görmekteyiz. Zehirli mantarlar ile ilgili yapılan bilimsel çalışmalar her geçen yıl artan bir eğri göstermektedir. Ancak halkımızın genel olarak mantarlar konusundaki bilgisi oldukça yetersiz ve var olan bilgiler kulaktan dolma şeklindedir. Halk arasında bahsedilen yenen ve zehirli mantarları birbirinden ayırt etmeye yaradığı iddia edilen bazı yanlış inanışlar şöyledir:

Doğru Zannedilen Yanlışlar;

Zehirli mantarları salyangozlar yemezler, böceklerin yediği mantarlar zehirsizdir. Yanlış!
Koyun, keçi gibi hayvanlar zehirli mantarı bilirler. Onlara tadım yaptırarak zehirli mantar anlaşılabilir. Yanlış!
Ağaçlar üzerinde yetişen mantarlar yani ağaç mantarları zehirsizdir. Yanlış!
Çayırlarda yetişen mantar türleri yani çayır mantarları zehirsizdir. Yanlış!
Suda haşlamak veya sadece pişirmek mantarların zehrini ortadan kaldırır. Yanlış!
Mantarı kurutmak zehri alır veya Kurutulmuş mantar zehirli değildir. Yanlış!
Mantar gümüş bir materyal ile kaynatıldığında veya pişirildiğinde mantar zehirli ise gümüş kararır. Yanlış!
Mantar koparılınca zehirli ise iç kısmının rengi hemen mavileşir. Yanlış!
Mantara zehri yılan/çıyan gibi zehirli canlılar verir. Yanlış!
Mantarı yoğurt ile birlikte veya ayran içinde bekletip yemek zehirlenmeyi önler. Yanlış!

Yukarıda sıralanan tüm iddialar yanlıştır ve bunlara güvenerek mantar yemek şüphesiz bir gün zehirlenmelere hatta ölümlere yol açacaktır. “Mantar Avcıları” isimli Facebook grubumda da sık sık tekrar ettiğim gibi; Mantarlar hakkında hemen hemen tüm genellemeler hatalıdır ve hatta tehlikelidir.

Doğal mantarlar denince akla göze hoş gelen lezzetli mantarlar gelse de; bu konuda ilk öğrenilmesi gereken zehirli mantarlardır. Var olan bir sürü zehirli mantarın yanında aşağıda örneklerini verdiğim mantarlar en fazla ölümlerden sorumlu olan mantarlardandır.

Bazı Öldürücü Zehirli Mantarlar;

Köy Göçüren Mantarı (Amanita Phalloides)
Ölüm Meleği Mantarı (Amanita Virosa)
Ölümcül Örümcek Mantarı (Cortinarius orellanus)
Şapkalı Mantar (Galerina marginata)
Yalancı Dede Mantarı (Lepiota brunneoincarnata)

Yukarıda zehirli mantarların sadece bir kaçından bahsedilmiştir. Ülkemizde doğal olarak yetişmekte olan sayısız zehirli mantar bulunmaktadır. Mantar zehirlenmesi belirtileri mantarda bulunan zehrin niteliğine göre mantarın yenmesi sonrası 2 ile 6 saat içinde ortaya çıkabilmektedir. 2 saat içinde sersemlik, uyku hali, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme, yüzde ve boyunda kızarma, ağızda metal tat duyusu, bulantı, kusma, terleme; bazı türlerin yenmesinden 6 saat sonra ise bulantı, kusma, ishal, ateş, çarpıntı, karın ağrısı, karaciğer-böbrek fonksiyon bozuklukları ve hatta ölümle sonuçlanan zehirlenme belirtileri de görülebilmektedir.

Mantar tüketimi sonrası zehirlenme belirtileri görülmesi halinde vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak gerekmektedir.

Daha fazla bilgiye https://www.facebook.com/groups/119630438733785/ grubundan ulaşabilirsiniz.