“Akıllı Böcek, Akıllı Çiftçi”

Ankara Kalecik ilçesinde bağ alanlarında üreticilerin sürdürülebilir, çevreci ve karlı bir üretim modeline kavuşması amacıyla gerçekleştirilen “Biyolojik Mücadele Temelli Entegre Mücadele” başlıklı projenin “Bağ Günü” etkinliği, 31.08.2018 Cuma günü Ankara Kalecik İlçesinde saat 10.30’da Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bağcılık Araştırma ve Uygulama İstasyonunda gerçekleştirilecektir.

Proje, “Akıllı Böcek, Akıllı Çiftçi” sloganı ile yürütülmektedir. Proje ile yüzde yüz yerel teknolojiyle üretilen faydalı böcekleri bağda çiftçilerin hizmetine sunarak, tarım ilaçları kullanım miktarını azaltmak ve ihracatın önünü açmak amaçlanmıştır. Çalışma, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Ankara Üniversitesi Teknokent Firmaları ile işbirliği çerçevesinde geliştirilmektedir. Projede, A.Ü. Ziraat Fakültesi Kalecik Bağcılık Araştırma ve Uygulama İstasyonundan teknik destek alınmıştır.

A.Ü. Ziraat Fakültesi, projenin genel kurgusu ile teknik personelin eğitimi konusuna odaklandı. A.Ü. Teknokent firması TriMail Biyolojik Tarım işbirliği yaptığı diğer firmalarla, proje çerçevesinde kullanılan faydalı böcek olan iki faydalı arıcığın (Trichogramma evanescens ve Bracon hebetor) üretim teknolojisini geliştirme, kitle üretimi, depolanma teknolojisi ve nakliye konusunda görev üstlendi. A.Ü.Z.F. Kalecik Bağcılık Araştırma ve Uygulama İstasyonu ise uygulamaların etkinliğinin izlenmesi görevini üstlendi.
Çok sayıda araştırıcının uyum içerisinde çalıştığı proje ile Ankara Kalecik ilçesinde bağlarda ana zararlı olan Salkım güvesi (Lobesia botrana)’ne karşı 7 kez faydalı böcek salımı gerçekleştirildi. Her bir salımda ortalama 60.000 adet faydalı böcek salımı gerçekleştirildi. Şu ana kadar dekara 420.000 adet faydalı böcek salımı gerçekleştirilmiştir.  Bu sezon Kalecik’te toplamda 8 dekar alanda 3 milyon faydalı böcek salımı gerçekleştirilmiştir.
Bölgede bağ salkım güvesine karşı yılda ortalama 4 ilaçlama yapılırken, proje kapsamında faydalı böcek salımı ile salkım güvesi için herhangi bir ilaçlama yapılmadan sorun önemli ölçüde çözülmüştür. Bölgede üzüm üretiminde tüm zararlılar için yıl boyunca yapılan ortalama 10 ilaçlama, faydalı böcek kullanımı ile 6’ya düşürülmüştür.Üniversite ve özel sektör iş birliğine örnek olacak bu uygulama ile ülkemizde de tarım ilaçları kullanımının kademeli olarak azaltılarak gıda güvenliğinin sağlanabileceği gösterilmiştir.
Ülkemizde kullanımda olan tarım ilaçlarının; tamamına yakınının ithal olması, yoğun ve bilinçsiz kullanılma durumunda etkisizleşmesi, insan sağlığında kanser dahil birçok olumsuz etkileri, arılar ve kuşlar gibi hedef alınmayan sayısız canlıların toplu ölümlerine neden olması, ihracatta kalıntı nedeniyle ürünlerimizin geri dönmesi gibi olumsuzlukları, üreticileri biyolojik mücadele gibi daha çevreci uygulamaları kullanmaya zorunlu kılmaktadır. Türkiye’de Kayseri, Ankara, Kırıkkale, Afyonkarahisar, Niğde, Kahramanmaraş, Manisa illerinde üzüm dahil birçok üründe salımları gerçekleştirilen faydalı böcek uygulamaları, toplumun farklı kesimlerince olumlu karşılanmaktadır.
Kalecikte yürütülen projenin yürütücülüğünü yapan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ergin Dursun, bu “Akıllı Böcek, Akıllı Çiftçi” adlı biyolojik mücadele uygulamalarının yaygınlaştırılmasıyla, Kalecik bağ alanları dahil tüm bağ alanlarında bilinçsiz ilaç kullanımının azalacağını ve marka değeri yüksek katma değerli ürünlerin elde edileceğini ifade etti. Dursun, önerilen bu çevreci uygulama ile başta üreticilere olmak üzere, aracılar, ihracatçılar ve ülke ekonomisinin önemli katkılar elde edeceğini söyledi.

Tarımda bugün gelinen noktada verimlilikle birlikte gıda güvenilirliği önem kazanmaktadır. Üreticiler tarımsal üretim esnasında karşılaştıkları zararlı problemleri çözerken, en fazla tarım ilaçlarını tercih etmektedir. Tarım ilaçlarının yoğun ve/veya bilinçsiz kullanımı, neden olduğu birçok çevre ve biyolojik çeşitlilik sorunu yanında gıdalarda da tarım ilacı kalıntısına neden olmaktadır. Bu kalıtı problemi, insan sağlığını olumsuz etkilemektedir. Kalıntı limitlerini aşan tarım ürünleri, ihracatta da çok önemli sorunlara neden olmaktadır. Gelişmiş ülkeler tarımsal ürünlerdeki kalıntı sorununu çözmek için tarım ilacı alternatifi yöntemlere yönelmişlerdir. Bu yöntemler içinde de uygulamada en fazla yer bulanı, Biyolojik Mücadele’dir. Biyolojik mücadelede en fazla kullanılan etmenler zararlı böcekleri baskılayan faydalı böceklerdir.  Biyolojik mücadelenin felsefesi, doğayla savaşırken doğayı taklit etmek ve ekosistemi bozmayacak uygulamalar yapmaktır.
Bu faydalı böceklerin kullanımı ile doğanın dengesini bozulmadan, toprağı suyu kirletmeden, arıları kuşları öldürmeden ve insan sağlığına zarar vermeden, zararı problemleri çözülebilmektedir. Bugün Dünya çapında 150’den fazla faydalı böcek kitle halinde üretilmekte ve ticarileşmiş durumdadır. Dünya çapında tarım ilaçları piyasası 100 Milyar ABD Doları, faydalı böcek piyasası da 2 Milyar ABD Doları civarındadır. Ülkemizde ise tarım ilaçları piyasası 1 Milyar ABD Doları, faydalı böcek piyasası da 40 Milyon ABD Doları civarındadır.
Ülkemiz biyolojik mücadele etmeni faydalı böceklerin varlığı bakımından fazlaca dikkat çekmektedir. Son yıllarda ülkemizde de biyolojik mücadele etmenlerinin ticari üretimlerinde de önemli aşamalar kaydedilmiştir. Birçok böceğin yerel kitle üretim teknolojisi, depolama teknolojisi, nakliye teknoloji ve salım teknolojisi konusunda önemli aşamalar kaydedilmiştir. Ziraat Fakültesi Dekanı, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesinin, Teknokent firmaları ile yaptığı uzun soluklu çalışmalarla; biyolojik mücadele etmenlerinin üretim teknolojisini geliştirmede, uygulamada ve yayımını gerçekleştirmede bir ilk olduğunu ifade etti.

Cengiz DOĞAN/Bandırma

Kaynak: https://www.ekonomidunya.com/akilli-bocek-akilli-ciftci/23139/