Kuşbaşı etin fiyatı Mart ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 33 artarak 36 lira oldu. DHA’ya değerlendirmelerde bulunan Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı İbrahim Yetkin, artışın nedeni olarak yükselen yem fiyatlarını gösterdi.
Dolardaki rekor artışlar hayvancılık sektörünü de vurdu. Yükselen dolar kuruyla artan üretim maliyetleri nedeniyle karkas etin kilo fiyatı son 1 yılda yüzde 28.54, kuşbaşı etin fiyatı ise yüzde 33 arttı. Karkas etin kilo fiyatı Ocak ayında yerli üründe 21 lirayken, Mart ayında 22.50 liraya yükseldi. Buna göre bir önceki yıl 17.50 olan karkas et fiyatı yüzde 28.54 arttı.
Ocak ayında kıymanın kilo fiyatı kasaplarda 32, kuşbaşı etin fiyatı 36, bonfile etin fiyatı ise 48 liraydı. Ancak Mart ayında kıymanın fiyatı yüzde 34, kuşbaşı etin fiyatı 36, bonfilenin fiyatı ise 50 lira oldu.
Bir önceki yılın aynı döneminde kilosu 25 lira olan kıyma yüzde 28 artışla 32 liraya yükseldi. Aynı dönemde kilosu 27 lira olan kuşbaşı et yüzde 33 arttı. Mart 2014’de kilosu 39 lira olan bonfile etin fiyatı ise yüzde 28 arttı.
“ÜRETİCİNİN ELİNDE FİYATLAR YÜKSELMİYOR”
DHA’ya değerlendirmelerde bulunan Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı İbrahim Yetkin, et fiyatlarındaki yükselişin iki nedeni olduğuna vurgu yaparak, “Türkiye’de ağırlıklı olarak kırmızı et tüketiliyior” dedi ve ekledi:
“Ama burada büyük baş olarak addettiğimiz, sığır eti ve koyun eti var. Normal koşullarda son dönemde büyük baş hayvanda fiyatın yükseldiğini biliyoruz. Bu, yem fiyatlarındaki artıştan dolayı maliyetlere de yaşan bir yükselme. Koyun etinde sıkıntı görünmüyor. Sistemden kaynaklı bir durum. Hayvancılığa verilen destekler yeterli görünse de, üreticinin elinde fiyatlar yükselmiyor.”
Yetkin, karkas ette bir artışın söz konusu olduğunu ifade ederek, “Piyasa oyuncuları, büyük etleri alan, işleyen, piyasaya sürme noktasında ki duraklarda sıkıntı yaşanıyor. Piyasaya sürmeyerek suni fiyat artışları yapıldığını da görüyoruz. Ette sıkıntımız varmış gibi bir durum oluşturuluyor. Burada ithalat lobisinin de atağa geçtiğini görüyoruz” dedi ve ekledi:
“Et ve Süt kurumunun aracılığıyla besicilere hayvan verilerek bu ihtiyacın giderilmesi gerekir. Yine, Et ve Süt kurumunun aracıları kaldırması, piyasada ki boşlukları doldurucu önlemlerin alması gerekiyor. Tüketiciye gidene kadarki sürecin piyasayı regule edilerek düzenlemelerin yapılması söz konusu.”
DOLAR ETKİLEMEDİ
Et Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Bılıkçı, geçen yıl Mart ayından bu yana kırmızı etin perakende fiyatında yüzde 24 artış olduğunu belirterek, “Besilik dana ithal ediliyor. Sıkı denetim söz konusu bu ithalatta. Sözleşmeli besiciliğe geçilerek fiyat istikrarı sağlanmak isteniyor. Bu sözleşmeli ithalat fiyatlara 5-6 içinde yansıyacak ve fiyatların düşmesini sağlayacaktır. Fiyatlarda bir artış yaşansa da en azında enflasyon oranında artacak” dedi.
Bılıkçı, yem Türkiye’de üretildiğini bu nedenle dolar artışının yeme fiyatlarına yansımadığını ve kırmızı et ithalatının da Avrupa’dan yapıldığı için dolardaki artışın kırmızı et sektörünü etkilemediğini ifade etti.
KIRMIZI ET FİYATLARI DÜNYADA DÜŞÜYOR
Dünya gıda fiyatları, Şubat ayındaki düşüş ile birlikte son 55 aylık dönemin en düşük düzeyine geriledi.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda Fiyatları Endeksi, Şubat ayında yüzde 1.0 düşüşle 179.4 puana geriledi. Böylece, endeksteki yıllık düşüş de yüzde 14.0’ü buldu.
FAO’dan yapılan açıklamada, “Tahıl ve et ve özelikle de şeker fiyatları gerilerken, süt ve bitkisel yağ fiyatları yükseldi” denildi. FAO Süt ve Et Ürünleri Piyasaları Uzmanı Michael Griffin, küresel gıda fiyatlarının 2010 Temmuz ayından bu yana en düşük düzeye inmesindeki etkenleri arasında güçlü üretim koşulları ve doların güç kazanmasını gösterdi ve bu koşulların devam edeceğinin öngörüldüğünü vurguladı. Şubat’ta fiyatı geriliyen bir değir gıda ürünü de et oldu. FAO Et Fiyatları Endeksi yüzde 1.4 düşerek 187.4 puana geriledi. Uzun zamandır yüksek seyreden et fiyatlarındaki düşüşte ABD dolarının Brezilya ve Avustralya gibi üretici ülkelerin para birimleri karşısında yükselmesi etkili oldu.
kaynak: tarım 2023