Bütün insanların ortak hakkı olan konulardan biri de gıdaya ulaşım hakkıdır. Ama maalesef bu hak herkes için yeterince kullanılamamaktadır. Şuan 7,5 milyar olan dünya nüfusu çok hızlı bir şekilde artmaktadır ve 2050 yılında 9,5 milyarı bulması tahmin edilmektedir. Birleşmiş Milletlere göre dünyanın en büyük sağlık sorunu yetersiz beslenmedir. Dünya Sağlık Örgütüne göreyse yılda 10 milyon bebek açlık nedeniyle ölüyor. 850 milyon insan açlık sınırında, 1 milyar insan yoksulluk sınırında yaşıyor. Buna karşılık 1,4 milyar insan aşırı kilolu ve bunun 500 milyonu hastalık sınırındadır. Ayrıca her yıl ortalama 1,4 milyar ton gıda İSRAF edilmektedir. Her yıl 12 milyon hektar arazi tarım arazisi vasfından çıkmaktadır. Ülkemizin nüfusu her yıl ortalama 1 milyon kişi, dünya nüfusu ise 200 milyon civarında artmaktadır. İleride gıda sorunu olmaması için üretimin en az %40 oranında arttırılması gerekmektedir.
Gıda hayatımızı idame ettirmemizin en önemli halkası iken en önemli ölüm nedenlerinden biridir. Her 40 ölümden biri gıda kaynaklı risklerden meydana gelmektedir. Gıda kaynaklı hastalık salgınları ciddi bir sağlık gideri ve iş gücü kaybı oluşturmaktadır. Daha elim olanı ise insan hayatı kayıplarına neden olmaktadır.Bu nedenle gıda güvenliğinin temel prensiplerini yerine getirmeliyiz bunlar bitki sağlığı, hayvan sağlığı ve refahı,halk sağlığıdır. Bütün gelişmiş ülkeler gıda güvenliği konusuna ayrı bir önem vermektedir. Dünyanın en büyük gıda ithalatçısı ülkeleri ABD, Çin, Japonya ve Avrupa birliği ülkeleridir. Ve bu ülkelerin gıda yasaları çok katıdır. Avrupa Birliğinde bu güvenliği sağlamak için 3 temel ilke belirlenmiştir. Bunlar:
1) Gıdaların güvenliği,hayvan yemlerinin güvenliği ve beslenmesi
2) En üst seviyede hayvan sağlığı, refahı ve bitki koruması
3) Yeterli miktarda bilgi içeren etiket (köken, hangi gıda ürünü vs)
Avrupa birliği ülkeleri hangi ürün ithal edilecek olursa olsun; 3. Bir ülkede yapılacak ithalatta en asgari kendisinde olan şartları istemektedir. Örneğin Avrupa Birliğine giren tüm canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin resmi veteriner hekimi tarafından sağlık sertifikası almak zorundadır.
Ülkemiz kırmızı et ithalatçısı bir ülke olsa da süt ve süt ürünleri, bal, yumurta, tavuk, su ürünleri gibi hayvansal ürünlerde ihracatçı konumdadır. Ancak burada sorun ise Avrupa Birliğine su ürünleri ve belirli sertifaları almış, onaylı birkaç çiftlikten üretilen süt dışında herhangi bir hayvansal ürün satamamaktayız. Özellikle tavuk ve süt sektörümüz Avrupa birliği pazarına açılma konusunda çok heveslidir. Daha mezbahanelerde resmi bakanlık tarafından atanmış veteriner hekim bile yokken, Avrupa Birliği ilerleme raporunda Veterinerlik politikasının AB müktesebatına uyumlaştırılmasına yönelik çabalar arttırılmalıdır gibi ibareler olduğu sürece bu durum bir hayalden öteye geçemeyecektir. Ayrıca Avrupa Birliğine ihracat yapabilmek, Japonya gibi gıda konusunda ağır şartlar isteyen ülkelerin pazarlarına girebilmek için güçlü bir referanstır. Avrupa Birliği ülkelerine süt ve süt ürünlerini satabilsek belki de son bir yıldır süren süt krizine hiç girmeyebilirdik.
AB VETERİNER HEKİM GIDA GÜVENLİĞİNDEKİ YETKİSİ
1. Büyük ve küçük mezbahanelerde antemortem, postmortem ve denetim görevlerini yürütürler. Tüm büyük ve küçük mezbahanlerde çalışan veterinerler devlet memuru statüsüne sahiptirler.
2. Soğuk hava depolarında ihraç edilen et ürünlerinin sertifikalarını imzalar mühürler ve o işletmeyi periyodik aralıklarla denetlerler.
3. Et mamulü işleyen ve parçalayan gıda işletmelerini düzenli aralıklarla denetimini yaparlar.
4. Hayvansal artık olarak tabir edilen yan ürünleri üreten gıda işletmelerini kontrol ederler ve denetimini yaparlar.
5.Restoran ve market gibi yerlerde et ve et mamulü satan yerleri denetlerler. Büyük ve küçük işletme olsun söz konusu et ve et mamulleri ise bu işletmelerin kontrolü Veteriner hekimler tarafından yürütülür. Bir gıda mühendisi yada başka bir meslek mensubu bu görevleri yürütemez.
7. Ülkeye ithal edilen tüm hayvansal ürünlerin, balık, balık yağı gibi bir çok hayvansal orjinli ürünlerin kontrolleri, test amaçlı örnek alımı ve ilgili laboratuvara gönderilme görevi Veteriner hekimler tarafından yürütülür.
8. Gezici mobil özel bir gıda ekibi veterinerlerden oluşan vatandaşlar yada başka işletmelerden gelen kaçak et kesimi, gıda zehirlenmesi gibi bir işletme yada restorasyonla ilgili gelen ihbarları değerlendirir, olay yerine giderler ve durumu araştırırlar ve ihmal söz konusu olduğu durumlarda gerekli yaptırımları uygularlar.
Hızla değişen ve nüfusu artan dünyada gelecekte en çok gıda, su ürünleri ve enerji sektörü önem kazanacaktır. Tarihin bir çok savaşı toprak ve su için yapılmıştır. Ülkelerin dış politikalarını belirlemiştir. 1900 lü yıllarda 1,5- 2 milyar arası olan nüfus bugün 7,5 milyardır. Bundan sonrası için durum lehimize değildir. Küresel ısınma ve iklim değişikliği ile de mücadele etmemiz gerekmektedir. Ayrıca komşularımız birer gıda ihracatçısı iken mevzuatlarımızı düzenleyip ihraç ederek zenginleşip sağlıklı nesiller yetişmesi için çaba sarfetmeliyiz
VETERİNER HEKİMLERİN DAYANIŞMA PLATFORMU adına…