Dağ sarımsağı tarlaya indi

Literatürde Tunceli sarımsağı (Alium Tuncelianum) olarak bilinen ve Tunceli’nin endemik türlerinden olan sarımsak artık tarla koşullarında da yetiştirilebiliyor.

Munzur Dağları etekleriyle yüksek kesimlerde yetişen ve bilinçsiz toplanma nedeniyle tükenme tehlikesi altında bulunan Tunceli sarımsağı için hazırlanan projelerle sarımsağın tarla koşullarında yetiştirilmesi sağlandı. Tunceli’ye özgür olan ve tek dişli, aroma farkı ile kokusuz olması gibi özellikleri sayesinde diğer sarımsaklardan ayrılan sarımsağı mevsiminden önce toplayanlara 38 bin 751 lira para cezası kesiliyor. Tunceli’nin endemik türleri arasında yer alan dağ sarımsağının korunması amacıyla başlatılan çalışmalar birkaç yıl öncesine uzanıyor. Sarımsağın yok olmaması amacıyla Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü tarafından 2012 yılında markalaşma ve coğrafi işaretleme çalışması başlatıldı. 2013 yılında da Türk Patent Enstitüsü’ne yapılan başvuruyla Tunceli sarımsağı olarak bilinen sarımsağın Munzur sarımsağı olarak tescillenmesi sağlandı.

Müdürlük sarımsağın özelliklerinin tespiti amacıyla da TÜBİTAK’a analiz yaptırdı.

Tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan sarımsağın tarla koşullarında üretilmesi amacıyla da valilik Köye Dönüş ve Rehabilitasyon Projesi Merkezi kapsamında “Munzur sarımsağı üretiminin arttırılması projesi” kapsamında 10 aileye birer dekarlık alanda sarımsak yetiştirmeleri için tohum ve teknik destek sundu. 2014 yılında tohum ve teknik destek verilerek Munzur sarımsağının yetiştirilmesinin sağlandığı yerlerden biri de Dersim’in Mazgirt ilçesine bağlı Yeni Mahalle. Yeni Mahalle’de Buyruk ailesi tarafından yetiştirilen sarımsakları yerinde inceleyen Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Orhan Kaya, yıllarca insanların sarımsağın toplanma şartlarını bilmediklerini belirterek, “Bu sarımsağın çiçeklenme dönemi Ağustos Eylül ayları. Bu anlamda yaptığımız ilk çalışma eğitim çalışmasıydı. Bütün ilçelerimizde ikişer eğitim çalışması yaparak bilinçsiz toplamayı önledik. Şu anda üreticilerimiz geçmişe göre daha duyarlı. Kendi üretimlerini yapmak amacında. Bunun yanı sıra dağda, doğada bunun bilinçsizce toplanmasını engelliyorlar. Ben umutluyum. Amacımıza ulaştığımızı düşünüyoruz” dedi.

Munzur Sarımsağı’nın pazarlama konusunda sıkıntıları olmadığını dile getire Kaya, kilosu 25 ile 30 liradan satılan sarımsağı sadece kent, ülke için düşünmediklerini yurt dışına dahi göndermek istediklerini söyledi.
Verilen destekle tarlasında sarımsak yetiştiren Ali Buyruk isimli vatandaş ise, daha önce sarımsağın tarla koşullarında yetiştiğini bilmediklerini dile getirerek, “Yaptığımız başvuru üzerine bir dekar alanda sarımsak yetiştirdik. Çıktığı zaman toplayıp yeniden ekeceğiz. Dağdan toplanması iyi değil böylesi daha rahat. Tarla koşullarında da yetişiyor” diye konuştu.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Orhan Kaya, sarımsağın daha geniş alanlarda ekilerek ekonomik getirisinin arttırılması amacıyla başlatılan çalışmaların devam ettirileceğini sözlerine ekledi.

iha