Çiftçilere ve üreticiye destek yağmuru

Devlet destekli tarım sigortalarının kapsamı genişletildi. Kuraklık verimlilik sigortası buğdayda başladı. Hayvan hırsızlığı, kümes hayvanı ölümleri, yağmur riski nedeniyle kiraz sigorta kapsamına alındı. 2017’deki düşük faizli kredi esasları belirlendi…

Bütçede tarımsal destek programları için ayrılan kaynağı 12.8 milyar TL’ye, tarımsal kredi sübvansiyonu, müdahale alımlan ve ta­rımsal KIT’lerin finansmanı için ayrılan kay­nağı 5.1 milyar TL’ye çıkaran Hükümet, Zi­raat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri (TKK) aracılığıyla kullandırılacak tarımsal üretime yönelik düşük faizli kredilere yöne­lik esasları da belirledi. Buna göre üreticilere kullandırılacak işletme ve yatırım kredisi üst limitleri konularına göre 100 bin TL ile 12.5 milyar TL arasında değişti. Kanatlı sektörü damızlık yetiştiriciliği, yurtiçi sertifikalı to­hum, fide, fidan üretimine yönelik işletme ve yatırım kredilerinde “sıfır” faiz uygulanması kararlaştırıldı. Damızlık etçi ve kombine sığır yetiştiriciliğinde kredi limiti 7.5 milyon TL’den 12 milyon TL’ye, yaygın bitkisel üre­timde 250 bin TL’den 750 bin TL’ye, stratejik bitkisel üretimde 2 milyon TL’den 3 milyon TL’ye çıkarıldı. Traktör kredilerinde kredi üst limiti 250 bin TL olarak belirlendi.

1 OCAK’TA YÜRÜRLÜĞE GİRDİ

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2017’de bitkisel ve hayvansal üretimde ka­yıplara neden olan doğal risklerin önlen­mesi amacıyla Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından sigorta kapsamına alınacak riskler, ürünler, bölgeler ile dev­let tarafından sağlanacak prim desteği miktarlarında hem kapsam hem de oran­sal olarak değişikliklere gitti.

1 Ocak itibarıyla yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu kararıyla bitkisel ürünler için dolu ana riskiyle fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, sel ve su baskını riskleri dolu paketi halinde verilecek. Bu sayılan risklere ilave olarak Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı çiftçilerin, açık alanda yetiştirilen meyveler için don riski, meyve bahçeleriyle bağlarda dolu ağı ve örtü sistemleriyle bu sistemlerin altında bulunan ürünler için dolu ağırlığı ris­ki, yaban domuzunun tarla ürünlerine, seb­zelere ve çileğe verdiği zararlar ve kirazda yağmur riski TARSİM tarafından mevcut arazi ve ürün bilgileri dikkate alınarak temi­nat kapsamına alınacak. 2017’de tarım sigor­taları destek hizmetleri bütçesini 900 milyon TL’ye çıkaran Hükümet, 2016 yılı Ekim sonu itibarıyla tarım sigortaları destekleme hiz­metleri kapsamında yaklaşık 555 milyon TL destek bütçesi kullandırdı.

BUĞDAYDA KURAKLIK SİGORTASI

Yeni karara göre ilçe bazlı kuraklık verim sigortası ile kuru tarım alanlarında yetiştiri­len buğday için dolu paketi dışındaki kurak­lık, don, sıcak rüzgar, soğuk hava dalgası, aşı­rı nem, aşırı yağış risklerinden kaynaklı verim azalışları da teminat altında yer alacak.

Yıllardır talep ettikleri kuraklık sigortası­nın bu yıl buğdayda başlatılmasını önemli bir adım olarak ifade eden Türkiye Ziraat Oda­ları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayrak­tar, çiftçinin prim ödediği halde kuraklık kapsamında olmadığı için tazminat alamadı­ğını anımsattı. Bugüne kadar tarım sigortala­rında kuraklık gibi Türkiye ve çiftçi için çok önemli riskin kapsamda olmamasının büyük bir sorun olduğunu belirten Bayraktar, bu eksikliğin TZOB’un da girişimleriyle bu yıl giderildiğinin altını çizdi.

Meyve ağaçları ile yağmur riski dolayısıyla Türkiye’nin önemli ihraç ürünlerinden biri olan kiraz da sigorta kapsamına girdi. Karara göre meyve ağaçları ve asmaların kendileri ve fidanlarında paket halinde, dolu, fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, taşıt çarp­ması, kar ağırlığı, sel ve su baskını riskleriyle yaban domuzunun sadece fidanlara verdiği zararlar da sigorta kapsamında olacak. Sera­lar için de dolu ana riskiyle birlikte fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, sel ve su baskınıyla taşıt çarpması, kar ve dolu ağırlığı ek riskleri paket halinde sigortalanabilecek.

YAYGIN BİTKİSEL ÜRETİM

Üst limiti 10 milyon TL olarak belirlenen bitkisel üretim kredilerinde yatırım ve işlet­me kredilerinde yüzde 25 ile yüzde 100 ara­sında değişen faiz indirimi uygulanacak. 2017’de stratejik bitkisel üretimde üst limit 2 milyon TL’dcn 3 milyon TL’ye çıkarılırken, yatırım kredilerine faiz desteği verilmeyecek. 2 milyon TL’ye kadar stratejik bitkisel üretim kredilerinde işletme kredilerinde faiz indiri­mi yüzde 50, 2 milyon 1 TL ile 3 milyon TL arasında ise yüzde 25 olacak. Yaygın bitkisel üretimde limit 250 bin TL’den 750 bin TL’ye çıkarılırken, 100 bin TL’ye kadar kredilerde yatırım ve işletme kredisine yüzde 50,100 bin 1 TL ile 750 bin TL arası kredilerde yatırım ve işletme kredisi faiz oranlarında yüzde 25 indirim yapılacak. Kontrollü örtüaltı tarımın­da geçen yıl olduğu gibi kredi üst limiti 10 milyon TL olacak.

HAYVAN HIRSIZLIĞINA SİGORTA

Karar ile Hayvancılık Bilgi Sistemi’ne (HAYBİS) kayıtlı büyükbaş ve küçükbaş hayvancılıkta ölüm riski ve hırsızlık teminat kapsamına alındı. HAYBİS’e kayıtlı kapalı sistemde üretim yapılan, biyogüvenlik ve hij­yen tedbirleri alınmış tesislerde yetiştirilen kümes hayvanlarının ölüm riski ve açık veya yarı açık sistemde yetiştirilen kümes hayvan­larının ölüm riski de TARSÎM tarafından te­minat altına girdi.

Denizlerde ve iç sularda yetiştirilen su ürünleri için ölüm riski ile kafes ve ağlar için kazalar, predatör saldırısı, fırtına, hortum, deprem, sel ve su baskını riskleri, Arıcılık Ka­yıt Sistemi’ne kayıtlı aktif (arılı) ve plakalı ko­vanlar için fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, sel ve su baskım, taşıt çarpması, nakliye ile vahşi hayvan saldırısı riskleri temi­nat kapsamına dahil edildi.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, her türlü tedbirin alınmasına rağmen, kontrol edilemeyen bazı durumlarda meyda­na gelen hırsızlık olaylarının yetiştiricilerin mağduriyetine yol açtığını belirterek, bu çer­çevede isteğe bağlı olmak üzere hırsızlık veya hırsızlık teşebbüsü sonucu hayvanda meyda­na gelen zararların 2017’de ilk defa teminat kapsamına alındığını kaydetti.

PRİM DESTEĞİ

Ürünlerle ilgili belirlenen riskler için 2016’da verilen sigorta priminin yüzde 50’si oranındaki prim desteği uygulamasına 2017’de de devam edilecek. Destek TARSİM havuzuna Tarım Bakanlığı’ndan aktarı­lacak. 2016’da açık alanda yetiştirilen meyve­lerde çiçeklenme evresinin don riski kapsa­mına alınması sebebiyle, risk maliyetindeki artışlar ve çiftçinin ödeyeceği prim de dik­kate alınarak, 2017’de verilen prim desteği­ne ilave olarak, sadece don riski primine üçte bir oranında ek prim desteği sağlana­cak. 2017’de ilk defa uygulamaya konulacak kuru alanlarda yetiştirilen buğday için İlçe Bazlı Kuraklık Verim Sigortası’nda sigorta priminin yüzde 60’ı oranında prim desteği verilecek.

Devlet destekli tarım sigortasına üretici­nin ilgisi her geçen gün artıyor. Bakan Fa­ruk Çelik’in verdiği bilgiye göre, tarım si­gortaları kapsamında 2006-2016 arasında yaklaşık 7 milyon 277 bin poliçe oluşturul­du. Bu çerçevede 2.6 milyar TL devlet des­teği sağlanırken, 3.2 milyar TL tazminat ödendi. Bakan Çelik’e göre, tarım sigortala­rının kapsamının genişletilmesi tarım sigor­talılık oranını da artacak.

TARIMA DÜŞÜK FAİZLİ KREDİ

Bakanlar Kurulu kararma göre, Ziraat Bankası ve TKK tarafından 2017’de uygu­lanan tarımsal kredi cari faiz oranların­dan, kredi konuları itibarıyla belirlenen oranlarda indirim yapılıp kredi üst limitle­ri aşılmamak suretiyle tarımsal kredi kul­landırılacak. Birden fazla üretim konu­sunda kredi talebinde bulunanlara kullandırılabilecek toplam kredi üst limiti kredi­ye konu ürünlerden en yüksek kredi limitine sahip ürüne göre belirlenecek. Bu li­mit, küçük ve büyükbaş hayvan yetiştirici­liği ve besiciliği konularında faaliyet gös­teren işletmelerin mevcut kapasiteleriyle uyumlu olmak kaydıyla yapacakları çok yıllık yem bitkisi üretimi yatırımlarının fi­nansmanı amacıyla bu üretim konusunun limiti kadar aşılabilecek.

SÖZLEŞMELİ ÜRETİM KREDİSİ

Sözleşmeli üretim modeli kapsamında üreticilerle imzaladığı sözleşmeler dahilinde yetiştirilen ürünü almayı garanti etmek sure­tiyle tarımsal üretim yaptıran gerçek ve tüzel kişi üreticilere söz konusu üretim faaliyetleri­nin finansmanı amacıyla geçen yıl olduğu gi­bi azami 10 milyon TL’ye kadar sözleşmeli üretim kredisi açılabilecek. Bankacılık Kanu- nu’nun risk grubu tanımına giren işletmelere bu karar kapsamında kullandırılacak kredile­rin toplamı, üretim konuları itibarıyla belirle­nen kredi üst limitlerini aşamayacak.

İndirim oranlarının kademeli olarak uygu­lanacağı üretim konularında kredi kullanacak üreticiler, indirim oranlarından, kullanacakla­rı kredi miktarına göre kademeli olarak yarar­lanacak. Mevcut işletmelerin satın alınmasına yönelik kredilerde de satın alınacak işletme­nin faaliyet konusuna yönelik indirim oranları ve kredi üst limitleri dikkate alınacak.

LİMİT ARTIŞI

2017’de hayvansal üretimde kredi üst li­mitleri değiştirilmeyerek 12.5 milyon TL ola­rak korundu. Hayvansal üretimde yatırım kredilerinde faiz indirimi yüzde 50 ile 100 arasında, işletme kredilerinde yüzde 25 ile 100 arasında olacak. Damızlık etçi ve kombi­ne sığır yetiştiriciliğinde 7.5 milyon TL olan kredi üst limitleri bu yıl 12.5 milyon TL’ye çı­karıldı. Böylece 2017’de damızlık süt yetiştiri­ciliği ile damızlık etçi ve kombine sığır yetiş­tiriciliğinde 750 bin TL’ye kadar yatırım kre­dilerinde faiz alınmazken, işletme kredilerin­de yüzde 50 faiz indirimi yapılacak. 750 bin 1 TL ile 5 milyon TL arasında olan yatırım kre­dilerinde yüzde 75, işletme kredilerinde yüz­de 50, 5 milyon 1 TL ile 12.5 milyon TL ara­sındaki yatırım kredilerinde yüzde 50, işlet­me kredilerinde yüzde 25 faiz indirimi uygu­lanacak. Yaygın hayvansal üretim kredilerin­de değişikliğe gidilmeyerek üst limit 200 bin TL, yatırım kredilerinde faiz indirimi yüzde 75, işletme kredilerinde yüzde 50 olarak ko­runacak. Damızlık düve yetiştiriciliğinde ge­çen yıl olduğu gibi kredi üst limiti 7.5 milyon TL, yatırım kredilerinde faiz indirimi yüzde 100, işletme kredilerinde yüzde 75 olacak.

Küçükbaş hayvan besiciliğinde ve yetiştiri­ciliğinde üst limit 1.5 milyon TL olarak koru­nurken, yatırım kredilerinde faiz alınmaya­cak. İşletme kredi faizleri indirimi ise küçük­baş hayvan yetiştiriciliğinde yüzde 75, besici­liğinde yüzde 50 olarak uygulanmaya devam edecek. Kanatlı sektörü damızlık yetiştiricili­ğinde yatırım ve işletme döneminde 7.5 mil­yon TL’ye kadar kullanılacak kredilerden fa­iz alınmayacak. Su ürünleri yetiştiriciliğinde 5 milyon TL üst limit belirlenirken, yatırım kredileri sıfır faiz, işletme kredileri yüzde 50 faiz indirimli olacak. Hindi besiciliği ise yine 1 milyon TL kredi üst limitiyle yatırım kredi­leri yüzde 50, işletme kredileri yüzde 75 faiz indirimiyle desteklenecek. 2017’de yurt içi sertifikalı tohum, fide, fidan üretimine yöne­lik işletme ve yatırım kredilerinde “sıfır” faiz uygulanacak.

TRAKTÖRDE ÜST ÜMİT 250 MİLYON TL

Tespit edilen muhtelif konularda kullandı­rılan kredilerde ise konu türlerine göre yatı­rım kredilerinde yüzde 25 ile 100, işletme dö­neminde ise yüzde 50 indirim yapılacak. İyi tarım uygulamalarında kredi üst limiti 5 mil­yon TL, tarımsal mekanizasyon kredilerinde kredi üst limit 1.5 milyon TL olarak koruna­cak. 2017’de traktör kredilerine 250 bin TL’ye kadar faiz desteği verilecek. 50 bin TL’ye kadar yatırım kredilerinde yüzde 50, 50 bin 1 TL ile 250 bin TL arasında yüzde 25 faiz indirimi uygulanacak. Modern basınçlı sulamada kredi üst limiti 1.5 milyon TL ola­rak korunurken, yatırım kredilerinde kullanı­lacak krediler sıfır faizli olacak.

Tarımsal amaçlı kooperatiflere üretim ko­nularına göre 3 milyon TL ile 7.5 milyon TL arasında üst limitle, yatırım kredilerinde yüz­de 50-100 arasında, işletme döneminde ise yüzde 50 indirim uygulanacak. Kredi kullanarak yapılacak yatırımlardan ahır, kümes, hayvan ve benzeri gibi sigortaya konu olabilecek varlıklar ile tarımsal ürünle­rin kredi tutarı üzerinden sigorta ettirilecek.

Kredi konusu varlığın tarım sigortaları kap­samında olması halinde devlet destekli tarım sigortası aranacak.

Kredi kullandırılmasındaki teknik kıstaslar ve bu kıstaslarla ilgili değişiklikler, Gıda Ta­rım ve Hayvancılık Bakanlığı’nca Hazine Müsteşarlığının uygun görüşü alınarak ha­zırlanacak ve Resmi Gazetede yayımlanacak tebliğle belirlenecek.

TARIMSAL KREDİ KULLANIMI

Tarımsal kredilerde 2016 yılında faaliyete göre değişmekle birlikte yüzde 25-100 arasın­da faiz indirimi uygulandı. Çiftçilerin sübvan­siyonlu tarımsal kredileri yüzde 0-yüzde 8.25 cari faiz oranı düzeyinde değişti. Tarım Ba­kanlığı verilerine göre Ziraat Bankası ve Ta­rım Kredi Kooperatifleri tarafından 2015 yı­lında toplam 28.5 milyar TL, 2016 yılında ise ilk 10 aylık dönemde ise 26.1 milyar TL kre­di kullandırıldı. Hayvancılık sektöründe sıfır faizli kredi uygulamasının başladığı 2010 Ağustos ayından 2016 Ekim ayına kadar 408 bin üretici toplam 9.9 milyar TL faizsiz kredi kullandı. Bu arada tarımsal kredilerin geri dönüş oranları 2015’te Ziraat Bankası’nda yüzde 99.1, Tarım Kredi Kooperatiflerinde yüzde 96.6 olarak gerçekleşti.

Mevzuatı gereği tavsiye niteliğinde refe­rans fiyat açıklayan Ulusal Süt Konseyi (USK) bu yıl çiğ sütte referans fiyatını “kali­te” kriteriyle belirledi. USK, 1 Ocak-1 Tem­muz 2017 tarihleri arasında altı ay süreyle ge­çerli olacak çiğ süt referans fiyatını yüzde 3.5 yağ oranı ve yüzde 3.1 protein içerikli çiğ süt için litre başına 1.21 TL olarak açıkladı. 30 ay sonra çiğ süt referans fiyatlarına 6 kuruşluk zam üreticiyi memnun etmedi. Üreticinin beklentisi 1.30-1.35 TL düzeyinde bulunu­yordu.

SÜT PİYASASI REGÜLE EDİLECEK

2017’de de süt piyasası regüle edilmeye devam edecek. Et ve Süt Kurumu (ESK), piyasadan aldığı çiğ sütü, süt tozuna dönüştürerek üreticinin mağduriyet yaşamasına engel ola­cak. ESK’nın uygulaması, USK’nin 1.21 TL olarak belirlediği referans fiyat baz alınarak yürütülecek.

ESK, 2016 yılında piyasayı regüle etmek amacıyla piyasadan aldığı sü­tü, süt tozuna dönüştürerek üretici­lerin mağduriyet yaşamasına engel olmuştu.

ESK’nın geçen yıl başlattığı mü­dahale alımlarının yerinde bir uygu­lama olduğunu belirten Harun Çal­lı, “ESK’nın süt tozu yapılmak üze­re yaptığı alımlar, USK’nin açıkladığı re­ferans fiyatın uygulanmasını kolaylaştırdı. 2017’de de alanlara devam edilecek olma­sını olumlu buluyoruz” dedi.

Hükümet, ESK’ya 31 Aralık 2017’ye ka­dar sıfır gümrük vergisiyle damızlık hariç 500 bin canlı hayvan ithalatı için yetki ver­di. Geçen yıl, Hükümet ESK’ya önce 400 bin baş canlı hayvan ithalatı için sıfır güm­rükle ithalat yetkisi vermiş, 24 Kasım 2016’da ise buna 100 bin baş canlı hayvan daha ilave edilmişti. 2016’da TİGEM ta­rafından yapılacak 150 bin baş damızlık sı­ğır ithalatı için, aynı zamanda TİGEM ve ESK’nın yapacağı 20 bin baş koyun ve ke­çi ithalatı için gümrük vergisi kaldırılmıştı.

Kaynak:HÜLYA GENÇ SERTKAYA/PARA DERGİSİ